Nasze recenzje

Szczegóły

Nadrzędna kategoria: Recenzje

Opublikowano: 27 czerwiec 2012

źródło" "Gazeta Kulturalna"

Tadeusz  Zawadowski

OJCZYZNA, BLADA MATKA

    Franjo Franćić to urodzony w 1958r. w Lublanie znany słoweński pisarz, laureat wielu prestiżowych nagród literackich, w tym za całokształt twórczości. Jest on autorem ponad 30 powieści i tomików  poezji dla dorosłych i dla dzieci, audycji radiowych i dramatów. Debiutował w 1984 r. zbiorem opowiadań zatytułowanych Egotrip, a w rok później ukazała się jego pierwsza powieść Domowina bleda mati, przetłumaczona w 2009 r. na język niemiecki  pod tytułem Heimat, bleda mati. W kolejnym roku dzięki staraniom i tłumaczeniu na język polski Olgi Lalić – Krowickiej ukazała się ona również i na naszym rynku czytelniczym pod tytułem Ojczyzna, blada matka.
  

Czytaj więcej: Tadeusz Zawadowski, OJCZYZNA, BLADA MATKA FRANJI FRANČIČA

Szczegóły

Nadrzędna kategoria: Recenzje

Opublikowano: 27 czerwiec 2012

źródło: "Gazeta Kulturalna"

Tadeusz  Zawadowski

BAŁKAŃSKIE  PIEKŁO ( I NIE TYLKO ) W POEZJI OLGI LALIĆ -KROWICKIEJ

   Siedzę pochylony nad książką Olgi Lalić – Krowickiej pt. Dzisiaj przyjdzie w brązowym. Bo też nie da się tego tomiku przeczytać w pośpiechu, trzeba się nad nim skupić, by móc prawidłowo odczytać prawdy, które jego autorka w nim ukryła. Z krótkiej notki o poetce dowiaduję się, iż jest to jej debiut książkowy i moje zaskoczenie jest jeszcze większe. – A więc w tym ogromnym zalewie bylejakości pojawiają się, niczym perły, takie debiuty…
Tytułowy kolor brązowy nie należy do optymistycznych. I taki jest też tomik. Wiersze utrzymane są w tonacji minorowej, czasem wręcz mrocznej. Mógłby więc ktoś zapytać, skąd się wzięło u  młodej osoby tyle goryczy i smutku. Jednak jeśli spojrzy w jej biografię zrozumie ich przyczynę. Ktoś, kto - jak autorka tego tomu – przeżył piekło bałkańskiej wojny ma prawa do żałoby…
 

Czytaj więcej: Tadeusz Zawadowski BAŁKAŃSKIE PIEKŁO ( I NIE TYLKO ) W POEZJI OLGI LALIĆ -KROWICKIEJ

Szczegóły

Nadrzędna kategoria: Recenzje

Opublikowano: 27 czerwiec 2012

  źródło: Akant

   Czasy „kaskaderów literatury” minęły bezpowrotnie. Teraz młodzi poeci są dobrze ułożeni: „Ich twarze i nazwiska są zupełnie nieznane. Nic dziwnego. Publikują w niskonakładowych czasopismach literackich, spotykają się w swoim gronie i nie wywołują skandali” (Maja Wolny, „Buła na placu”, „Polityka” 2000, nr 49). Ciekawa rzecz, że motyw szaleństwa dominuje w debiutanckim tomie wierszy OLGI LALIĆ-KROWICKIEJ: „Dzisiaj przyjdzie w brązowym” (2006). Utalentowana poetka (ur. 1980) ujawnia w wierszu pt. „Potem”, że jej szaleństwo jest „z podmuchu czasu…” (s. 10). Należy dodać, ze biografia tej autorki różni się w znacznej mierze od życiorysów naszych młodych (i spokojnych!) poetów. Olga Lalić-Krowicka urodziła się w Sibeniku (Chorwacja). Mieszkała w Chorwacji przez 15 lat. Jej ojciec jest Serbem, a matka – Polką. Przyjechała do Polski wraz z rodziną po wojnie domowej. Jest absolwentką filologii słowiańskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pisze wiersze, dramaty, krótkie opowiadania, recenzje i artykuły. Debiutowała w miesięczniku „Radostowa” (1999). Później publikowała na łamach polskich, serbskich, chorwackich, bośniackich, bułgarskich, macedońskich i słoweńskich czasopism. Jest laureatką wielu konkursów literackich w Polsce i w innych krajach, m.in. zajęła I miejsce w V ogólnopolskim konkursie „O Lampę Ignacego Łukasiewicza" (Krosno 2004). Mieszka i pracuje w Dukli na Podkarpaciu. O. Lalić-Krowicka nie buduje w swoich utworach przesłodzonych obrazów poetyckich. Jej wiersze rozgrywają się w ciemnej tonacji (poetka doświadczyła piekła wojny domowej w dawnej Jugosławii). Autorka kocha „życie i jego ironię” („Zaplątana w sobie”, s. 34). Jednocześnie ma „poczucie zagrożenia własnej przestrzeni życiowej” (określenie Antoniego Kępińskiego). Warto zwrócić uwagę na fakt, iż w wierszu pt. „Ocalona” (s. 24) znajdują się szczególne wersy:

na krzesło

mojego krwistego ciała

siada Bóg mistrz

w nauczaniu Kępińskiego

jestem pośrodku

Czytaj więcej: Tadeusz Lira-Śliwa "Poetka stworzona do wolności" - o poezji Olgi Lalić-Krowickiej

Szczegóły

Nadrzędna kategoria: Recenzje

Opublikowano: 26 czerwiec 2012

  źródło: Akant

  Tematyczna przeżycia jugosłowiańskiej wojny domowej zdeterminowały twórczość literacką VESNY DENČIĆ. Ta serbska pisarka urodziła się w 1963 roku w Belgradzie, gdzie ukończyła dziennikarstwo na Wydziale Politologii. Jest wszechstronną autorką: pisze wiersze (m.in. haiku), aforyzmy, krótkie opowiadania, szkice literackie, recenzje, komentarze etc. Jej twórczość cieszy się dużym uznaniem u czytelników i krytyków w Serbii i w innych państwach Europy, m.in. w Polsce. Należy dodać, że w 2006 roku w Belgradzie ukazał się dwujęzyczny (serbsko-polski) zbiór aforyzmów i krótkich opowiadań V. Denčić: "Horizonti. Horyzonty" (tłumaczenie: Olga Lalić-Krowicka i Szymon Wróblewski). Książka ta została entuzjastycznie przyjęta przez naszych czytelników i krytyków literackich; w ogólnopolskich czasopismach literackich ukazały się pozytywne recenzje, m.in. w "Akancie".

   Teraz V. Denčić wydała nowy zbiór wierszy pt. "Podijum. Podium". Jest to serbsko-polski tomik (tłumaczenie O. Lalić-Krowicka, Belgrad 2008). Wiadomo, że twórczość pisarza związana jest w znacznym stopniu z jego biografią. V. Denčić urodziła się, mieszka i pracuje w Belgradzie. To miasto zostało poważnie zniszczone w 1999 roku w wyniku nalotów NATO. "Wieczory zgrozy" odcisnęły trwałe piętno na psychice serbskiej poetki:

(...)

nie otwieraj drzwi

połknij klucz

abyś nigdy na pole

nie wyszedł.

("Ocalenie", s. 7)

  Świat uległ deformacji... Niebo nad Belgradem nie przypominało "gwiaździstego nieba" Immanuela Kanta. Ten wybitny filozof (1724 - 1804) był autorem zdania: "Niebo gwiaździste nade mną i prawo moralne we mnie". W wierszu pt. "Miłosierny anioł" (s. 53):

Gwiaździste niebo trzepocze  

rozżarzonymi spojrzeniami

wymazanego lata

W tym utworze dominują niepokojące obrazy poetyckie:

zza zasłony nocy

wyskakują monstra

łamią kończyny

dopiero nadchodzącego maleństwa

kruszą duszę

staruszkom i dzieciom

czyje sny porozsypywano

pomiędzy szlochem

i modlitwą

o ocalenie

  można powiedzieć, że omawiany zbiór wierszy jest modlitwą o ocalenie. Ksiądz Józef Tischner pisał w książce pt. "Świat ludzkiej nadziei", że "wiara i nadzieja są dwoma sposobami poszukiwania Boga" (Znak, Kraków 2000, s. 300). Bohaterka wierszy V. Denčić poszukuje Boga. W utworze (bez tytułu, s. 69) czytamy:

w ręku Katechizm

na wadze modlitwa

w oku płomień

niewypowiedzianego

Vesa Denčić: Podijum. Podium, Biblioteka Savremena Književnost; tłumaczenie: Olga Lalić-Korwicka; ilustracje: Joanna Smola; Wydawnictwo "Alma", Belgrad 2008, ss. 82.