Nasze recenzje

Szczegóły

Nadrzędna kategoria: Recenzje

Opublikowano: 25 lipiec 2012

Zbiór opowiadań Wandy Nowik – Pala pt. Światłocienie stanowi dogłębną analizę współczesności. Podkreśliły to autorki: wstępu Liliana Abraham Zubińska, oraz posłowia Hanna Lewańska. Książka jest zbiorem opowiadań, który pobudza naszą wyobraźnie. Dzięki temu opowiadania lepiej zapadają w pamięć, dają wiele do myślenia. Jest niemożliwością obojętne przejście obok tych utworów!
Wypadało by przy pisaniu recenzji tej książki, aby autor bądź autorka omówiły w swoim medialnym wystąpieniu każde opowiadanie. Będzie rzeczą niemożliwa, ponieważ zrodziłby się esej krytyczno – literacki, lub ich cykl.
Wypowiedzi narratorów odtwarzają krok po kroku zapis dźwiękowy, przekazują go w postaci gotowych słów. Zdarza się, że wydobywają dźwięki z głębokiego ukrycia. Usłyszymy je, jeśli uruchomimy naszą wyobraźnie słuchową. Za pośrednictwem tego zmysłu dowiemy się co zagraża naszej cywilizacji. Jeden z narratorów stawia konkretne, jednoznaczne pytanie:
Czy świat zupełnie oszalał? Nie ma dnia bez wojny, zamieszek lub zamachu terrorystycznego.
(s.65)
Ciągle nie ma na nie odpowiedzi. Czytając inne opowiadania odnajdziemy ją, jak zagubione dziecko. Wiemy czym jest terroryzm, czym jest wojna. Jedno i drugie jest tym szaleństwem. Motyw szaleństwa w tych opowiadaniach pod różnoraką postacią będzie się przewijał. Zauważmy, że jest coraz silniejsze.
Człowiek zostaje traktowany jako rzecz niezniszczalna. Przechodzimy obok niego często nie zauważając, że potrzebuje pomocy. Problemy z którymi się boryka już dawno przekroczyły jego granice wytrzymałości. Jest to jeden z przejawów szaleństwa, wewnętrznego okrucieństwa.
Bardzo ważna jest umiejętność podejmowania decyzji, powinny być przemyślane, a nie podejmowane pod wpływem chwili, emocji. Przykładem idealnego podejmowania decyzji; nie wiadomo czy słusznej, ale przemyślanej jest bohaterka opowiadania pt: Decyzja. Rozważa wszystkie za i przeciw:
Teraz przyglądając się po spływającym po szybie kroplom czuła się tak jakby patrzyła na łzy skołatanej duszy, która co prawda z bólem zaczęła się już godzić z rzeczywistością, ale jeszcze nie mogła się jeszcze rozstać ze złudzeniami i w rezultacie tkwi zawieszona na rozstaju.
(s.35)
Pragniemy, aby los był po naszej myśli. Nie jednokrotnie spłatał nam figla. Gdyby odpowiedzieć jaka jest ta rzeczywistość, to na pewno uzyskalibyśmy odpowiedź - jest smutna.
Złudzenia mogą występować jako nasze plany, marzenia, są pewną ostoją, gdzie rodzi się nadzieja. Zauważamy dwa przeciwległe fronty, które nie mogą się zejść z oczywistych powodów. Dostrzegamy opozycje racjonalnego myślenia, oraz umiejętność rozdzielenia rzeczywistości od złudzeń. Wielu z nas w świecie złudzeń żyje, widać to w naszym postępowaniu.
Światłocienie Wandy Nowik- Pala, to wspaniała książka o współczesności widzianej przez narratorów tych opowiadań. Z pozoru zwykła codzienność, pełniąca rolę jakiegoś kufra, w którym się coś skrywa. W nim można znaleźć problemy społeczne.
Barwne wypowiedzi narratorów otwierają oczy na rzeczywistość, którą można ja nazwać rzeczywistością złudzeń. Niestety naszym złudzeniem nie jest fakt cierpienia i śmierci wielu ludzi. Niestety, to rzeczywistość, w której nam przyszło żyć. Zło ma różne odgłosy, narratorzy je wychwycili i o tym głośno, zwyczajnie, ludzkim językiem mówią. Usłyszymy je, jeśli dokładnie się wsłuchamy.

----------------------
Wanda Nowik – Pala „Światłocienie” wyd. Oficyna Wydawnicza Ston 2  Kielce 2010

Szczegóły

Nadrzędna kategoria: Recenzje

Opublikowano: 25 lipiec 2012

Na źródło tworzenia  dzieła literackiego składa się:  rzeczywistość, obserwacja oraz refleksje autora. Różnorako prace naukowe   ten proces   nazywają.   Zazwyczaj   jest to wewnętrzny głos, który jest duchem dyktującym  dzieło.   Nazywa się daimonion.  Literat  wobec tego ducha jest bezsilny np. Agatha Christie, która chciała w pewnym momencie uśmiercić  głównego bohatera  Herkulesa Poirota  .  Poezja Iwana Korponai  w  tomiku pt.: „Bałkańskie wiatry”   jest  świadkiem powstawania  ruin,  ponieważ wie kto je w większości przypadku tworzy . Jedna z nich jest na okładce tej książki, na której widzimy ruinę domu, lub  innego budynku, który nią pozostał .
Podmiot liryczny tworzy autoportret, informacje taką odnajdujemy w samym tytule wiersza: „To ja”. Dzięki temu może krytycznie spojrzeć na siebie, zaś jego brak pozbawiłby go kreatywnego postrzegania świata.  Takie cechy jak:
Siwe włosy, długa broda, melancholijne oczy w cieniu
rozpaczy
uśmiech smutny, ale szczery;
ręce spracowane , chore, stare, drżą;    
słabe tętno, rozczarowanie, zdenerwowanie  w duszy,
(s.6)
są wyłącznie cechami  mędrca. Poznał bolesną prawdę o rzeczywistości, w której przyszło mu istnieć.  Jednym z dostrzegalnych źródeł mądrości może być empiryzm budowany na szczerości.  Nieludzkie granice zostały zatarte, pozostało tylko nie posiadające żadnej treści słowo.  Ważnym dostrzegalnym elementem na tym autoportrecie jest strach.  Pragnieniem stało się poznanie  ważnej prawdy dla siebie i dla świata.   Dość powszechna i widoczna tutaj stała się obojętność, posiadająca różnorakie cechy. 
Najważniejszym doświadczeniem podmiotu lirycznego jest doświadczanie pustki. Staje się inspiracją do jego własnych wewnętrznych poszukiwań. Rozpoczyna od naszych uczuć i myśli, które kreślą w sposób naturalny scenariusz zdarzeń, mogący w każdej chwili ulec zmianie. Pierwszym czynnikiem  jest przeszłość balansująca pomiędzy dwoma przeciwnymi niewiadomymi.  Drugim czynnikiem, jest element wyciągania wniosku:
Co to jest, zadałem sobie pytanie,
Czy mnie znowu śledzą,
tak jak on
- mój los przeklęty?
(s.26)
Wniosek zakończony znakiem zapytania oznacza  niepewność. Przyrządem badawczym, który wykorzystuje podmiot liryczny są zmysły, oraz rzeczywistość.  Jednocześnie uczy przeprowadzania takich  doświadczeń.
Zawsze mówi o wydarzeniach ważnych.   Jedno miejsce w jednej chwili  staje się świadkiem istnienia  rzeczy dobrych,  w drugiej chwili rzeczy złych.   Ma świadomość, że tak samo jest z naszym życiem – doświadczamy dobro i zło  w różnych odstępach czasowych. Przestrzeń w której egzystujemy  jest  miejscem; gdzie te dwie fale, siły; jakkolwiek by  zostały nazwane przemieszczają się, dotykają bezpośrednio ludzkiej osobowości.  Atmosfera  stworzona  przez innych ludzi  budzi rozmaite uczucia:
w tej agonii usłyszałem głuchy odgłos kroków,
echo buta wroga, nienawiść w sobie,
w powietrzu unosiło się uczucie zimnej śmierci, która
nadchodzi.
(s.32)
Razem z podmiotem lirycznym czujemy to przerażenie. Pojawiająca się nienawiść jest elementem zła.  W dzisiejszej kulturze  istota rozumu ( umysłu)  jest niekompletną drogą  poznania świata. 
Zło jest różnorakie.   Często potrafi zawładnąć ludzkim umysłem, kiedy  sami o tym nie będziemy wiedzieć.  Jest ono pułapką czyhającą na nasza osobowość. Jedynie pokona je miłość:
Brudne są buty 
robotników
moje
zabrudzone wszystkimi
kolorami zła
(s.34)
Robotnik wykonuje jakąś pracę fizyczną w różnych warunkach. Jego odzież jest ubrudzona. Ciało dla duszy będzie ubraniem.
Poezja Ivana Korponai  zawarta w tomiku  „Bałkańskie wiatry” będzie poezją naocznego świadka.  Dostrzegamy w niej skutki, a zarazem  proces niszczenia  ludzkiej osobowości.  Coraz bardziej stajemy świadkami  nieodwracalnego zacierania się granic.  Współczesność w wyniku  złego korzystania z cywilizacji  staje się coraz bardziej dzika. Poeta jest  naszym przewodnikiem,  przekazuje nam wiedze o świecie dotkniętym procesem zagłady.  Tylko człowiek potrafi wznosić wielkie budowle np. biurowce, a także potrafi budować ruiny.

-----------------
Ivan Korponai „ Bałkańskie wiatry” wyd. Krośnieńska Oficyna Wydawnicza tłum. Olga Lalić- Krowicka  Krosno 2011

Szczegóły

Nadrzędna kategoria: Recenzje

Opublikowano: 21 lipiec 2012

Przystępując do lektury „Czarnej Księgi Aforyzmów” dobrze jest zastanowić się nad definicją słowa aforyzm.

Według Encyklopedii Powszechnej PWN (1973) - Aforyzm [gr.] – zwięzła wypowiedź, formułująca ogólną myśl filozoficzną, moralną, psychologiczną, estetyczną; błyskotliwą formę charakteryzującą środki stylistyczne znamienne dla retoryki, gł. > antyteza i >. Paradoks. (…)  Bardzo podobną definicję podaje współczesna Wikipedia.

Czytaj więcej: Jurata Bogna Serafińska - KSIĘGA AFORYZMÓW – KSIĘGA MĄDROŚCI

Szczegóły

Nadrzędna kategoria: Recenzje

Opublikowano: 21 lipiec 2012

Polski czytelnik dostał właśnie kolejną możliwość przeniknięcia do poetyckiego świata Obrena Risticia, autora wielu tomików poetyckich, członka Związku Literatów Serbskich, redaktora znanego kwartalnika „Bdenje”.

W Polsce Obren Ristić publikował na łamach antologii współczesnych sztuk słowiańskich "Między Ochrydą a Bugiem", Krosno 2011 oraz czasopisma "Doza". Wcześniej, wspólnie z Olgą Lalić-Krowicką i Dejanem Bogojeviciem wydał tomik poetycki "Odlewanie wiersza/Livenje pesme" (wydanie dwujęzycznie Mladenovac 2010).

Czytaj więcej: Jurata Bogna Serafińska W największym gnieździe orła