Wątki pojawiające się w poezji Obrena Ristica to:, Bóg, poezja i Bałkany. Będą towarzyszyć nam od początku do końca książki pt.: Na wschodzie, w Serbii. Może dla jednych lektura ta będzie odpowiedzią - na pytanie jak jest na wschodzie. Dla drugich może okazać się żywą istotą, która pod wpływem zagrożenia ratuje się wszystkimi siłami. Powodem rozpadów są fanatyczne ideologie, które propaguje przywódca oraz jego zwolennicy. Pozostaje zadać pytanie: Gdzie jest nić porozumienia?
Człowiek - to istota która niszczy, sprzeciwia się Bogu, lub sama ogłasza się Bogiem. Coraz bardziej oddala się na rzecz nauk ścisłych poprzez materie. Rodzi wiele niepotrzebnych podziałów – przeciwnych sobie i wierze.
Podmiot liryczny w swojej wypowiedzi zwraca się do Boga, szukając odpowiedzi na pytania dotyczące cierpienia; głównie spowodowanego przez człowieka od spustoszenia po manipulacje. Zła jest bardzo dużo:
w każdym ruchu naszym
w drgnieniu oka
wiele zła się namnożyło
jakby z klepsydry wypłynęło
(s.10).
Wie, że przyczyną zła jest szatan. Próbuje zatamować jego siłę, tak jak hydraulik naprawia cieknąca rurę, choć jest świadomy, że nie jest to łatwe zadanie. Przywołana Serbia jest tylko cząstką świata, na której istnieje zło.
Dokonuje wiele ważnych manifestów i poetyckich refleksji. Aby spojrzeć na jakieś zdarzenie nie wystarczy relacja lub opinia jednej osoby. Posiada wiedzę na temat poezji. Jej tworzywem jest język; głównie leksyka – za jej pośrednictwem poeta walczy ze złem! Poszukuje słów, które wyszły z obiegu, aby mógł za ich pomocą trafić do słuchacza.
Ma świadomość wielkiego kryzysu, który ciągle trwał, trwa. Jest wszędzie: kryzys nauki, wieku, formy, sztuki etc. Wyjście z niego jest kłopotliwe. Wrażenie kryzysu jest zaintonowane, próbuje to wszystko w miarę swoich możliwości ratować:
Każda potęga przechodzi przez wieś
jeśli w tym tłumie rozpoznacie Spartakusa
pamiętajcie, żeby go poczęstować mocną rakiją
ugościć znakomitym svrljiškim serem
(s.26).
Ważne jest poszanowanie autorytetu, który zanika. Osoby nimi będące, posiadały ogromną siłę przebicia. Zwracają się do ludzi, ale nie próbują nimi manipulować. Posiadają umiejętność rozmowy, żartowania etc. Dawniej autorytet na wsi posiadał: nauczyciel, sołtys, ksiądz oraz osoba najstarsza w rodzinie. Obecnie, kiedy mamy coraz większy dostęp do wiedzy; żaden nauczyciel, ksiądz, sołtys autorytetem nie jest; mamy swoją wiedzę nie zawsze słuszną. Nie słuchamy ich, buntujemy się przeciwko podstawowym wartościom. Są osoby które nie chcą się rozwijać, poszerzać swojej wiedzy z powodu sytuacji ekonomicznej, lub lenistwa. Wsiąkamy zło jak gąbka.
Każdy widział kobietę w ciąży. Podmiot liryczny zastanawia się kim będzie to dziecko, które za jakiś czas urodzi się, jakie będzie miało predyspozycje. Obecnie rodzice wybierają drogę dziecku, nie wiedząc, że czasami można je skrzywdzić. Druga cześć jego wypowiedzi, jest nawiązaniem do biblijnej opowieści o Noem, a zarazem komentarzem:
Noego wybraliśmy sami,
łudź niewidzialną zbudowaliśmy, niezmierzoną
z cieni naszych giętkich,
ze spojrzeń pajęczynowatych
(s.39).
Każde wypowiedziane słowo prezentuje spojrzenie, takie same lub obce. Czasami zapowiada jakieś zdarzenie które za jakiś czas nastąpi. Mamy do czynienia z brakiem wiary, zaufania, zawiścią, ironią, śmiechem itp. Kwintesencje stanowi istotny fakt; zapominanie o Bogu.
Kilkakrotnie zostaje przywołany św. Jerzy. Wyznawca jakiejkolwiek wiary uczestniczy w nabożeństwach. Jest w pełni świadomy, że cały świat jest Stworzony Przez Boga. Człowiek który się ubóstwia, niszczy świat oraz życie! Zachęca:
Módlmy się, grzeszni świeccy
żeby nam nasz Ojciec
Ojciec Poezji
Podarował Królestwo Niebieskie
(s.42)
Literatura sprzyjała upowszechnianiu wiary. Jest wiele ksiąg świętych, które ciągle są studiowane, w miarę rozwoju cywilizacji; pojawia się nowa analiza. Rozważa się religijne postępowanie postaci występujących w księdze. Modlitwa jest rozmową z Bogiem. Wszystkie Księgi Religijne zostały napisane pod wpływem Bożego Natchnienia. Ludzie ciągle popełniają grzechy. Skierowana jest w tej modlitwie prośba o RAJ (Niebo).
Poezja Obrena Ristica zawarta w zbiorze Na wschodzie, w Serbii jest religijna. Odnajdziemy w niej problemy nie tylko współczesnego chrześcijanina, ale każdej innej wierzącej osoby. Wie, którędy prowadzi jego wyzwolenie oraz jakie należy podjąć kroki. Z jego poetycka refleksją należy się zmierzyć. Nie należy jej odrzucać bez względu: czy jesteśmy osobami wierzącymi, czy nie, ponieważ pozwoli nam zrozumieć jedną z gałęzi kultury jaką jest religia z jej nauką religioznawstwem.
Dla osób wierzących będzie odwieczną walką z laicyzacją nie tylko Europy, ale całego świata. Zauważą jakie są jej główne powody. W miarę lektury otworzy się im obraz, że z każdym dniem wzrasta natężenie zagrożenia życia religijnego.
----------------
Obren Ristic Na wschodzie, w Serbii wyd. Krośnieńska Oficyna Wydawnicza , Krosno 2012 s. 65 tłum. Olga Lalić-Krowicka